Petroyuan là gì?
Petroyuan (viết tắt của Petroleum Yuan – Nhân dân tệ Dầu mỏ) là một thuật ngữ kinh tế dùng để mô tả việc sử dụng đồng Nhân dân tệ (CNY) của Trung Quốc để định giá và thanh toán các giao dịch mua bán dầu mỏ và các sản phẩm năng lượng khác trên thị trường quốc tế.
Mục tiêu: Thách thức hệ thống Petrodollar (Đô la Dầu mỏ – hệ thống thanh toán dầu mỏ bằng USD) đã thống trị thị trường năng lượng toàn cầu từ những năm 1970, từ đó giảm sự phụ thuộc vào đồng USD và củng cố vị thế quốc tế của đồng CNY.
Cơ sở: Trung Quốc là quốc gia nhập khẩu dầu mỏ lớn nhất thế giới và đang tăng cường quan hệ đối tác chiến lược với các nước xuất khẩu dầu.
>> Tham khảo: Tỷ giá RMB cập nhật – Giá mua bán nhân dân tệ mới nhất
Lộ Trình Chiến Lược “Petroyuan”
Thuật ngữ Petroyuan không có một “lộ trình” chính thức được công bố, mà là một chiến lược dài hạn của Trung Quốc nhằm thúc đẩy quốc tế hóa đồng Nhân dân tệ (CNY) và giảm sự thống trị của Đô la Mỹ (USD) trong thương mại dầu mỏ.
Chiến lược này diễn ra qua nhiều giai đoạn, kết hợp giữa công cụ tài chính truyền thống và đổi mới công nghệ:
1. Giai đoạn Khởi động (Khoảng 2017 – 2018)
- Ra mắt Hợp đồng Tương lai Dầu thô bằng CNY:
- Vào tháng 3 năm 2018, Trung Quốc chính thức ra mắt hợp đồng tương lai dầu thô trên Sàn giao dịch Năng lượng Quốc tế Thượng Hải (INE).
- Đây là hợp đồng dầu thô đầu tiên ở châu Á được định giá bằng Nhân dân tệ và có thể chuyển đổi thành vàng, cho phép các nhà sản xuất dầu bán dầu thô cho Trung Quốc bằng CNY thay vì USD.
- Thỏa thuận Song phương:
- Thúc đẩy các thỏa thuận với các nước sản xuất dầu như Nga, Iran, Venezuela để thanh toán năng lượng bằng đồng nội tệ (trong đó có CNY), đặc biệt là các quốc gia đang chịu lệnh trừng phạt của phương Tây.
2. Giai đoạn Xây dựng Hạ tầng và Mở rộng (Khoảng 2019 – 2022)
- Phát triển Hệ thống Thanh toán Độc lập:
- Tiếp tục tăng cường sử dụng Hệ thống Thanh toán Liên ngân hàng Xuyên biên giới (CIPS) của Trung Quốc như một giải pháp thay thế cho hệ thống SWIFT do phương Tây kiểm soát, nhằm tạo ra kênh thanh toán không cần USD.
- Thúc đẩy Hợp tác BRICS:
- Tăng cường nỗ lực phi đô la hóa trong khuôn khổ nhóm BRICS (Brazil, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc, Nam Phi) để tìm kiếm cơ chế thanh toán chung hoặc sử dụng nội tệ.
3. Giai đoạn Tăng tốc (Khoảng 2023 – Hiện tại)
- Tăng cường Quan hệ Trung Đông:
- Sau cuộc xung đột Nga-Ukraine và việc phương Tây sử dụng USD làm “vũ khí trừng phạt”, Trung Quốc tăng tốc ngoại giao với các quốc gia chủ chốt trong Hội đồng Hợp tác Vùng Vịnh (GCC), đặc biệt là Ả Rập Xê Út.
- Mục tiêu là thuyết phục các quốc gia này định giá và thanh toán một phần dầu mỏ xuất khẩu sang Trung Quốc bằng CNY.
- Thỏa thuận hoán đổi tiền tệ với Ả Rập Xê Út (năm 2023) là một bước đi quan trọng nhằm thúc đẩy thương mại song phương bằng nội tệ.
- Tận dụng Công nghệ Kỹ thuật số (CBDC):
- Tích hợp Nhân dân tệ Kỹ thuật số (e-CNY) vào các dự án thanh toán xuyên biên giới như mBridge (dự án CBDC đa quốc gia giữa Trung Quốc, Thái Lan, UAE, và Hong Kong).
- Việc Ả Rập Xê Út tham gia mBridge được xem là một yếu tố thúc đẩy mạnh mẽ cho Petroyuan, cho phép các giao dịch dầu mỏ được thực hiện nhanh chóng và chi phí thấp hơn mà không cần USD làm trung gian.
Tầm nhìn Dài hạn (Trong Tương lai)
Lộ trình Petroyuan hướng tới một tầm nhìn xa hơn:
- Thiết lập CNY là Đồng tiền Thanh toán Năng lượng Lựa chọn: Tạo ra một lựa chọn thay thế khả thi cho USD trong thương mại dầu mỏ toàn cầu.
- CNY Trở thành Đồng tiền Dự trữ Khu vực: Tăng cường vai trò của CNY trong các quốc gia đối tác và khu vực lân cận, làm cơ sở cho việc tăng dự trữ ngoại hối bằng CNY của các ngân hàng trung ương.
-
Thúc đẩy một Trật tự Tiền tệ Đa Cực: Góp phần vào quá trình “phi đô la hóa” chậm rãi, nơi mà nhiều đồng tiền cùng tồn tại và cạnh tranh với USD.
>> Tham khảo: DichvuChina nhận thu tệ, đổi tệ lương Idol, live app Trung, lương gửi về Việt Nam
